خازن الکترونیکی عدسی (Disc Capacitor) یا خازن دیسکی سرامیکی، یکی از رایج‌ترین انواع خازن‌های ثابت بدون پلاریته در الکترونیک است. این قطعه از یک دیسک سرامیکی به عنوان دی‌الکتریک اصلی تشکیل شده که دو سطح آن با لایه‌های فلزی مانند نقره پوشانده می‌شود. شکل ظاهری آن شبیه دانه عدس است، به همین دلیل به آن خازن لنزی یا عدسی می‌گویند. ظرفیت خازن‌های عدسی معمولاً در محدوده ۲ پیکوفاراد (pF) تا ۰.۱ میکروفاراد (μF) قرار دارد و ولتاژ کاری آن‌ها می‌تواند تا ۵۰۰ ولت یا بیشتر برسد.
طبق آمار صنعت الکترونیک، بیش از ۴۰ درصد خازن‌های مورد استفاده در مدارات فرکانس بالا از نوع سرامیکی دیسکی هستند، زیرا بسامد کاری‌شان بالای ۱۰۰ مگاهرتز است. این ویژگی‌ها آن را به گزینه‌ای ایده آل برای کاربردهای صنعتی مانند تعمیر دستگاه‌های جوش و برش تبدیل کرده، جایی که پایداری مدار در برابر نویز الکتریکی حیاتی است. در فروشگاه جوش و برش مقدم واقع در مشهد، این قطعات به عنوان بخشی از لوازم جانبی الکترونیکی، با تمرکز بر کیفیت اورجینال عرضه می‌شوند و امکان ارسال به سراسر شهرهای ایران را فراهم می‌کنند.
کاربردهای خازن عدسی یا لنزی
خازن الکتریکی عدسی در بسیاری از زمینه‌های الکترونیکی کاربرد دارد، از مدارهای دیجیتال کوچک تا مدارهای قدرت؛ در ادامه چند کاربرد مهم را می‌بینید:
- • فیلترینگ و حذف نویز: در مدارهای منطقی، به خصوص نزدیک آی‌سی‌ها، برای کاهش نوسانات ولتاژ و حذف نویز استفاده می‌شود.
- • کوپلینگ و جداسازی سیگنال‌ها: از آن برای جداسازی سیگنال‌های AC از DC در مسیر سیگنال‌ها بین اجزا استفاده می‌شود.
- • زمان‌بندی و نوسان‌سازها: در مدارهای نوسان‌سازی (مثل اسیلاتورها) ممکن است به عنوان قسمت خازنی زمان‌بندی به کار رود.
- • تثبیت ولتاژ و کاهش ریپل: در منابع تغذیه برای کاهش ریپل و بهبود پایداری ولتاژ خروجی استفاده می‌شود.
- • کاربرد در مدارهای جوش و برش و تعمیرات: در بردهای کنترل، بخش تغذیه، فیلترها و بخش‌های الکترونیکی داخل دستگاه‌های جوش و برش برای کاهش نویز، پایداری ولتاژ و حفاظت مدار به کار می‌رود.
کار خازن عدسی چیست؟ طریقه استفاده از آن چگونه است؟
کارکرد خازن عدسی بر اساس اصل ذخیره بار الکتریکی در میدان الکترواستاتیک است. وقتی ولتاژ DC اعمال شود، خازن شارژ می‌شود و انرژی را ذخیره می‌کند؛ در ولتاژ AC، به عنوان فیلتر عمل کرده و فرکانس‌های بالا را عبور می‌دهد. برای خواندن ظرفیت، کدهای سه‌رقمی روی بدنه (مانند ۱۰۴ برای ۱۰۰ Nf) را تفسیر کنید: دو رقم اول را نگه دارید و رقم سوم نشان‌دهنده تعداد صفرهاست.
طریقه استفاده ساده است: پایه‌های آن را بدون توجه به جهت (بدون پلاریته) به مدار لحیم کنید. در تعمیر دستگاه جوش، خازن سرامیکی عدسی را نزدیک ICهای کنترل قرار دهید تا نویز تغذیه را جذب کند. تجربیات عملی نشان می‌دهد که در مدارهای جوش TIG، خازن ۴۷pF با ولتاژ ۱kV، پایداری قوس الکتریکی را بهبود می‌بخشد. برای تست، از مولتی‌متر در حالت ظرفیت‌سنجی استفاده کنید؛ خازن سالم نباید در حالت اهم‌متر بوق بزند، زیرا مقاومت داخلی‌اش بالاست (بالای ۱MΩ).
انواع خازن عدسی
انواع محبوب خازن دیسکی یا عدسی بر اساس کاربرد:
- • خازن DIP: برای بردهای سنتی، ظرفیت ۱۰pF-۱nF.
- • خازن SMD: برای مدارات سطحی، اندازه ۰۸۰۵.
- • خازن دیسکی ولتاژ بالا: تا ۱۵kV، برای جوش صنعتی.
- • خازن دیسکی با پوشش اپوکسی: مقاوم به رطوبت، پرکاربرد در محیط‌های کارگاهی.
خازن عدسی زیرمجموعه خازن‌های سرامیکی ثابت است و به گروه خازن‌های بدون پلاریته تعلق دارد.
مزایا خازن مدل سرامیکی عدسی
- • ابعاد کوچک و جمع‌وجور
- • بدون قطبیت با نصب آسان
- • هزینه تولید پایین نسبت به برخی انواع دیگر
- • مناسب برای کاربردهای فرکانس بالا به دلیل مقاومت و اندوکتانس پایین
- • پایداری خوب
معایب خازن سرامیکی عدسی
- • ظرفیت محدود (عموماً در بازه pF تا nF)
- • ناپایداری بیشتر در خازن‌های نوع II نسبت به تغییرات دما یا ولتاژ
- • ولتاژ کاری محدود
- • با افزایش ولتاژ DC ممکن است ظرفیت آن کاهش یابد (اثرDC bias)
- • در برخی کاربردهای قدرت مناسب نیست
معروف‌ترین تولیدکنندگان خازن عدسی در دنیا و ایران
در سطح جهانی، تولیدکنندگان برجسته خازن عدسی شامل:
- • Murata (ژاپن): رهبر بازار با سهم ۲۵%، متخصص در مدل‌های با تلرانس پایین.
- • TDK (ژاپن): تولیدکننده مدل‌های ولتاژ بالا برای صنعتی، با بیش از ۱۰۰ سال سابقه.
- • Vishay (آمریکا): تمرکز بر دوام حرارتی، استفاده در ۳۰% مدارات هوافضا.
- • Kyocera (ژاپن): مدل‌های کوچک برای موبایل، با ظرفیت تا ۱۰۰μF.
- • Samsung Electro-Mechanics (کره): ارزان‌قیمت برای مصرف انبوه.
در بازار ایران، برندهای محبوب و پرکاربرد عبارتند از:
- • Fairchild: پرفروش برای تعمیر جوش، با کیفیت متوسط و قیمت مناسب (۸۰% سهم بازار محلی).
- • Walsin: محبوب در الکترونیک، با تلرانس دقیق و دوام بالا.
- • Yageo: پرکاربرد در برش پلاسما، اورجینال و ارزان.
- • Samwha: برای خرید عمده، با تمرکز بر ولتاژ صنعتی.
- • Sunlord: گزینه اقتصادی برای علاقه‌مندان.
خرید و قیمت خازن عدسی از فروشگاه جوش و برش مقدم
فروشگاه تخصصی جوش و برش مقدم در مشهد، با سال‌ها تجربه در زمینه تأمین قطعات الکترونیکی دستگاه‌های جوش و برش، مرجع معتبری برای خرید خازن عدسی با کیفیت است. این فروشگاه با ارائه محصولات اورجینال از برندهای معتبر جهانی، امکان خرید با قیمت مناسب را برای مشتریان سراسر ایران فراهم کرده است. کارشناسان این مرکز آماده ارائه مشاوره تخصصی برای انتخاب بهترین خازن دیسکی متناسب با نیازهای خاص شما هستند.
با توجه به آمار بازار، بیش از 70% تعمیرکاران دستگاه‌های جوش در ایران، از خازن عدسی در تعمیرات خود استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده اهمیت این قطعه در نگهداری تجهیزات صنعتی است. خرید از یک مرکز معتبر مانند جوش و برش مقدم، تضمین کننده کیفیت و عملکرد بهینه دستگاه‌های شما خواهد بود.