دیود زنر (Zener Diode) نوعی دیود نیمههادی سیلیکونی است که برخلاف دیودهای معمولی که صرفاً اجازه عبور جریان در جهت مستقیم (بایاس مستقیم) را میدهند، به طور ویژه طراحی شده تا بتواند در جهت معکوس نیز کار کند. ویژگی منحصربهفرد این قطعه، توانایی آن در حفظ یک ولتاژ ثابت و تقریباً بدون تغییر در دو سر خود، هنگامی که در ناحیه شکست معکوس (ناحیه زنر) قرار میگیرد، است. این ولتاژ ثابت، که با عنوان ولتاژ زنر (VZ) یا ولتاژ شکست شناخته میشود، مشخصهای حیاتی است که با میزان ناخالصی (آلایش) پیوند P−N در ساخت دیود تعیین میشود.
مشخصات کلیدی شامل ولتاژ زنر (Vz) از حدود ۱.۸ ولت تا ۴۰۰ ولت، توان تحمل (power rating) از ۳۵۰ میلیوات تا ۱۵۰۰ وات، و تلرانس ولتاژ (tolerance) بین ۱ تا ۲۰ درصد است.
این پدیده توسط کلارنس زنر در سال ۱۹۱۵ کشف شد. عملکرد دیود ولتاژ ثابت یا زنر به آن اجازه میدهد تا در مدارات الکترونیکی نقش تثبیتکننده ولتاژ و مرجع ولتاژ را ایفا کند. در حالت بایاس مستقیم، زنر دیود مانند یک دیود معمولی عمل میکند و جریانی ناچیز تا رسیدن ولتاژ به حدود 0.7 ولت از آن عبور میکند، اما کاربرد اصلی و تخصصی آن در بایاس معکوس است.
کاربردهای دیود زنر DIP
دیود ولتاژ ثابت در زمینههای مختلف کاربردهای متنوعی دارد، و در فعالیتهای تعمیر، آموزش، و فروش قطعات الکترونیکی فروشگاه شما کاملاً مرتبط است:
- • برای تولید یک ولتاژ مرجع ثابت از منبع ولتاژ بالاتر
- • محافظت از مدارات در برابر ولتاژهای ناگهانی
- • مرجع ولتاژ در مدارهای آنالوگ و تقویت کنندهها
- • مدارات برش زنر و محدودکننده سیگنال
- • مدارات مرجع برای ADCها و مقایسهگرها
- • در تجهیزات جوش و برش، برای حفاظت و تثبیت مدار تغذیه کنترلکنندهها
- • در تعمیر دستگاهها، بهعنوان قطعه جایگزین در مدار تثبیت و حفاظت
دیود زنر چگونه کار میکند؟
در مدار ساده تثبیت ولتاژ با دیود زنر، مقاومت سری (R) به منبع ولتاژ متصل است و دیود ولتاژ ثابت به صورت معکوس موازی خروجی قرار میگیرد. وقتی ولتاژ منبع بیشتر از ولتاژ زنر شود، دیود جریان معکوس را کنترل میکند و ولتاژ خروجی در مقدار زنر ثابت میماند. اگر جریان دیود خیلی زیاد شود ممکن است به آن آسیب برسد، بنابراین باید شرایط جریان و توان را کنترل کرد.
انواع دیود زنر
- • دیود زنر پایهدار: برای کاربردهای توان بالاتر (معمولاً 0.5W تا 5W) و سهولت در مونتاژ و تعمیرات (مانند سریهای مشهور 1N47xx و 1N52xx). این نوع به وفور در بخش تغذیه و محافظتی دستگاههای جوش و برش قدیمیتر یا صنعتی دیده میشود.
- • دیود زنر توان بالا: برای تثبیت ولتاژ در منابع تغذیه با جریان بالا یا جذب انرژی گذرا قابل توجه.
- • دیود زنر مرجع/دقیق: دارای ضریب حرارتی بسیار کم (پایداری دمایی عالی) برای کاربردهایی که به دقت بالایی در VZ نیاز دارند.
معروفترین تولیدکنندگان و برندهای زنر دیود DIP
تولیدکنندگان مطرح جهانی در زمینه قطعات نیمههادی، سهم اصلی بازار دیود تنظیمکننده ولتاژ را در اختیار دارند. خرید عمده و خرید تک این قطعات با کیفیت بالا، از طریق نمایندگیهای معتبر امکانپذیر است.
چند تولیدکننده مطرح جهانی در زمینه دیود تنظیمکننده ولتاژ عبارتند از:
- • Infineon Technologies
- • STMicroelectronics
- • Vishay
- • Semtech Corporation
- • Diodes Incorporated
- • Nexperia
تولیدکنندگان چینی مانند Wuxi Xuyang Electronics، Nantong Hantech، Changjing Electronics
در بازار ایران، برندهایی مثل 1N47xx (کلاسیک)، BZX79، HZ و مدلهای چینی/آسیایی طرف تقاضا هستند.
راهنمای انتخاب و نکات مهم خرید دیود زنر
برای خرید دیود زنر مناسب در کاربردهای عملی، به این نکات توجه کنید:
- 1. انتخاب ولتاژ زنر مناسب: ولتاژ زنر باید کمی بیشتر از ولتاژ مورد نیاز مدار باشد ولی نه بسیار بیشتر، تا حداقل هزینه اتلاف به وقوع نیاید.
- 2. اطمینان از توان کافی: توان مصرفی دیود باید بیشتر از اتلاف واقعی در شرایط کاری باشد. اگر جریان زیاد است، از مدل توان بالا استفاده کنید.
- 3. دقت و تحمل ولتاژ: برای مدارات حساس، انتخاب دیودی با تحمل ±۵٪ یا کمتر مفید است.
- 4. پکیج و فضای مدار: در مدارهای فشرده، دیودهای SMD مناسبتر هستند. در محیطهای صنعتی، مدل محوری ممکن است طول عمر و دوام بیشتری داشته باشد.
- 5. پایداری دمایی: اگر مدار در محیط با تغییر دما کار میکند، انتخاب دیود با ضریب دمایی پایین مهم است.
- 6. منبع خرید معتبر: حتماً از فروشگاهی معتبر مانند جوش و برش مقدم خرید کنید تا دیود اورجینال و تست شده دریافت کنید. فروشگاه ما در مشهد یکی از مراجع معتبر است و ارسال به سراسر ایران امکانپذیر است.
- 7. تست عملی در مدار: پس از نصب، ولتاژ روی دیود را اندازهگیری کنید تا مطمئن شوید در محدوده ولتاژ زنر باقی مانده است.
خرید و قیمت دیود زنر از فروشگاه جوش و برش مقدم
برای اشخاص و گروههای کاری که دغدغه کیفیت و تخصص در حوزه تعمیر دستگاه جوش و برش و همچنین فعالان حوزه الکترونیک را دارند، جوش و برش مقدم به عنوان یک مرکز فروش متخصص، تمامی نیازهای شما به انواع دیود زنر را پوشش میدهد. ما با درک کامل از حساسیت قطعات دستگاه جوش و برش، تنها به ارائه قطعات اورجینال با تضمین اصالت کالا و پارامترهای فنی مطابق با استاندارد جهانی متعهدیم.
به دلیل تمرکز جوش و برش مقدم در مشهد بر قطعات مرتبط با تعمیرات صنعتی و فروش لوازم جانبی جوش و برش، ما به طور تخصصی مجموعهای از بهترین و پرفروشترین زنر دیودها با ولتاژها و توانهای حیاتی برای این تجهیزات را گردآوری کردهایم. برای کسانی که به دنبال ارزانترین قیمت در کنار کیفیت بالا هستند و نیاز به خرید عمده یا خرید تک دارند، فروشگاه جوش و برش مقدم با امکان ارسال محصولات به سراسر شهرهای ایران، مرجعی قابل اعتماد است.
تیم فنی ما آماده ارائه مشاوره تجربی در زمینه انتخاب مدل مناسب دیود زنر برای جایگزینی در مدارهای سوخته یا طراحیهای جدید است، تا از آسیبهای احتمالی و تکرار تعمیرات جلوگیری شود و شما با اطمینان کامل به کار خود ادامه دهید. تخصص ما، آسودگی خاطر شماست.