تجهیزات لحیم کاری

تجهیزات لحیم کاری چیست؟ ابزارآلاتی ضروری برای اتصال و تعمیر

لوازم لحیم کاری، که در زبان انگلیسی به نام Soldering Equipment شناخته می‌شوند، به مجموعه‌ای از ابزارها، دستگاه‌ها و مواد مصرفی اطلاق می‌گردد که برای انجام فرآیند لحیم کاری (Soldering) مورد استفاده قرار می‌گیرند. لحیم کاری، فرآیندی است که در آن دو یا چند قطعه فلزی، معمولاً با ذوب یک فلز پرکننده (لحیم) که نقطه ذوب پایین‌تری دارد، به یکدیگر متصل می‌شوند و یک پیوند دائمی و مطمئن (اغلب الکتریکی) را ایجاد می‌کنند. این فرآیند برخلاف جوشکاری که نیاز به ذوب فلز پایه دارد، در دمای پایین‌تری انجام می‌شود و برای اتصال قطعات ظریف و حساس مانند قطعات الکترونیکی و بردهای مدار چاپی (PCB) حیاتی است.

حوزه فعالیت جوش و برش مقدم شامل تعمیر و آموزش تعمیر دستگاه‌های جوش و برش و همچنین فروش دستگاه جوش و برش و قطعات و لوازم جانبی مرتبط و فروش قطعات الکترونیکی است. در هر سه زمینه، به‌خصوص هنگام کار بر روی بردهای الکترونیکی داخلی دستگاه‌های جوش و برش یا هنگام مونتاژ و تعمیر بردهای الکترونیکی مختلف، داشتن ابزارآلات لحیم کاری باکیفیت یک الزام غیرقابل انکار است.

کاربرد لوازم لحیم کاری

کاربرد این ابزارها در حوزه‌های مختلفی مانند تعمیر دستگاه‌های جوش و برش، بردهای الکترونیکی، لوازم خانگی، بردهای صنعتی و پروژه‌های آموزشی است. در مجموعه جوش و برش مقدم، انواع تجهیزات لحیم کاری مناسب تعمیرکاران و صنایع مختلف عرضه می‌شود. کاربردهای اصلی و متنوع این ابزارها عبارتند از:

• • مونتاژ، تعمیر و دمونتاژ  قطعات الکترونیکی بر روی بردهای مدار چاپی (PCB).
• • تعمیر و جایگزینی قطعات کوچک و حساس مانند مقاومت‌ها، خازن‌ها، ICها و تراشه‌های SMD (Surface-Mount Device) .
• • تعمیر بردهای کنترل، بردهای تغذیه و سایر زیرسیستم‌های الکترونیکی حساس در دستگاه‌های جوش اینورتر و برش پلاسما.
• • اتصال و تعمیر سیم‌کشی‌ها و مدارهای داخلی دستگاه‌های صنعتی.
• • اتصال قطعات فلزی ظریف در ساخت و تعمیر جواهرات و وسایل تزئینی.
• • لحیم کاری لوله‌های مسی در سیستم‌های تهویه مطبوع و آب‌رسانی (که البته بیشتر از نوع Brazing یا لحیم کاری سخت است و دمای بالاتری می‌طلبد).
• • تعمیر مدارهای الکترونیکی در سیستم‌های کنترل خودرو و بردهای سنسورها.

انواع دستگاه های لحیم کاری 

بر اساس نوع کار و سطح تخصص، دستگاه های لحیم کاری شامل موارد زیر هستند:

• • هویه: ابزار اصلی برای ذوب قلع و اتصال قطعات.
• • قلع و سیم لحیم: ماده اتصال‌دهنده بین قطعات فلزی.
• • پایه هویه: جهت نگهداری هویه در زمان عدم استفاده.
• • روغن یا فلاکس لحیم: برای پاک‌سازی و افزایش کیفیت اتصال.
• • پمپ قلع‌کش: برای جدا کردن قلع از محل اتصالات قبلی.
• • سیم قلع‌ کش: جهت پاک کردن قلع اضافی از برد.
• • هویه هوای گرم: مخصوص تعمیر بردهای SMD.
• • دستگاه لحیم‌کاری صنعتی: مناسب تولید انبوه و خطوط مونتاژ.

انواع تجهیزات لحیم کاری یا وسیله لحیم کاری را می‌توان بر اساس کارکرد، ساختار و نوع عملکرد در گروه‌های زیر دسته‌بندی کرد:

ابزارآلات حرارتی برای لحیم

قلب فرآیند لحیم کاری، تأمین حرارت لازم برای ذوب لحیم است.

1- هویه: اصلی‌ترین ابزار که حرارت لازم را به نقطه اتصال می‌رساند. انواع آن از لحاظ ساختار و... :

• • هویه قلمی: رایج‌ترین نوع برای کارهای الکترونیکی سبک و عمومی.
• • هویه تفنگی: برای کارهای سنگین‌تر و اتصال‌های با سطح بزرگ که نیاز به توان حرارتی بالاتر و گرمایش سریع دارند.
• • هویه گازی: بدون نیاز به برق، با گاز بوتان کار می‌کند و برای کار در محیط‌های بدون دسترسی به پریز برق مناسب است.
• • ساده: بدون قابلیت تنظیم دما، ارزان‌تر و برای مبتدیان مناسب.
• •  هویه متغیر: با قابلیت تنظیم دما یا توان، برای کار با قطعات حساس و حرفه‌ای ضروری است.

2- ایستگاه لحیم کاری: نسخه‌ای پیشرفته‌تر از هویه، شامل یک واحد پایه با کنترلر دیجیتال یا آنالوگ دما، هویه و پایه نگهدارنده. این دستگاه‌ها برای کارهای حرفه‌ای و طولانی‌مدت به دلیل ثبات و دقت دمایی بسیار مهم هستند.

3- هیتر هوای گرم: این دستگاه‌ها علاوه بر هویه، دارای یک تفنگ هوای گرم هستند که برای نصب و برداشتن قطعات SMD از روی برد بسیار حیاتی است.

مواد مصرفی لحیم کاری

این مواد برای ایجاد اتصال و تسهیل فرآیند لحیم کاری ضروری هستند.

1- سیم لحیم: آلیاژ فلزی (معمولاً قلع و سرب یا قلع و نقره در مدل‌های بدون سرب) که ذوب شده و اتصال را ایجاد می‌کند. انواع از لحاظ جنس (آلیاژ):

• • سیم لحیم سُرب‌دار (Sn/Pb): رایج‌ترین آلیاژ (مثل ۶۳/۳۷ یا ۶۰/۴۰)، نقطه ذوب پایین و کارکرد آسان.
• • سیم لحیم بدون سُرب: آلیاژهایی مانند Sn/Ag/Cu که برای محیط زیست ایمن‌تر هستند، اما نقطه ذوب بالاتری دارند.

2- فلاکس یا روغن لحیم: یک عامل شیمیایی پاک‌کننده که اکسیدهای روی سطح فلزات را حذف کرده و از اکسیداسیون مجدد در طول لحیم کاری جلوگیری می‌کند.

3- خمیر قلع: ترکیبی از پودر لحیم و فلاکس که بیشتر در لحیم کاری قطعات SMD با دستگاه‌های خودکار یا هیتر هوای گرم استفاده می‌شود.

وسیله لحیم کاری ( جانبی و دمونتاژ )

این ابزارها برای تمیزکاری، نگهداری و رفع خطاهای لحیم کاری ضروری هستند.

• • پایه هویه: برای نگهداری ایمن هویه داغ و افزایش طول عمر نوک هویه.
• • قلع کش: ابزاری مکانیکی برای مکش لحیم ذوب‌شده و برداشتن قطعات.
• • سیم قلع کش: یک نوار بافته‌شده از جنس مس که لحیم ذوب‌شده را به خود جذب می‌کند.
• • نوک هویه و احیا کننده نوک: نوک‌های قابل تعویض در اشکال مختلف (سوزنی، کاتری، تبری) و ابزارهایی برای تمیز کردن و احیای نوک هویه.
• • گیره مونتاژ و ذره‌بین: ابزاری برای نگه داشتن برد و قطعات در حین کار.

معروف‌ترین تولیدکنندگان تجهیزات لحیم کاری

برندهای مطرح جهانی در حوزه تولید لوازم لحیم کاری به دلیل نوآوری، کیفیت ساخت و ثبات حرارتی محصولاتشان شناخته می‌شوند:

• • Weller آلمان/اروپا: یکی از باسابقه‌ترین و معتبرترین برندها،به‌خصوص در ایستگاه‌های هویه و ابزارآلات حرفه‌ای.  
• • Hakko ژاپن: معروف به ایستگاه‌های لحیم کاری با دوام و دقیق.
• • Goot ژاپن: تولیدکننده متنوع انواع هویه، وان قلع و مواد مصرفی باکیفیت.
• • Quick چین: در سال‌های اخیر به دلیل تولید هیتر و هویه‌های هوای گرم باکیفیت و مقرون‌به‌صرفه، بسیار محبوب شده است.

موارد معروف، محبوب، پرکاربرد و پرفروش در بازار ایران:

• • Somo (چین): یکی از پرفروش‌ترین برندها در حوزه هویه‌های قلمی و تفنگی ساده و متغیر به دلیل قیمت مناسب و در دسترس بودن.
• • Ya Xun و Gordak (چین): محبوب در ایستگاه‌های هیتر و هویه برای تعمیرات موبایل و بردهای الکترونیکی.
• • Asahi (مالزی تحت لیسانس ژاپن) و ژرف (JARF – ایران):  دو برند بسیار معتبر و پرکاربرد در زمینه سیم لحیم با کیفیت بالا.

جوش و برش مقدم به عنوان نمایندگی فروش و مرکز فروش در مشهد، در تلاش است تا انواع این محصولات اورجینال را با تضمین کیفیت و قیمت رقابتی به دست شما فعالان و متخصصان عزیز در سراسر کشور برساند.

نکات مهم و ملاحضات ایمنی در کار با تجهیزات لحیم کاری

لوازم لحیم کاری با حرارت بالا کار می‌کنند و کار با آن‌ها مستلزم رعایت جدی نکات ایمنی است.

1. 1. تهویه مناسب: هنگام ذوب لحیم (به‌ویژه لحیم سُرب‌دار) دود سمی متصاعد می‌شود. استفاده از هود یا فن تهویه و یا فیلترهای جاذب دود (Fume Extractor) ضروری است.
2. 2. دمای مناسب: برای جلوگیری از آسیب به قطعات، از تنظیم دمای بیش از حد خودداری کنید. دمای ایده‌آل لحیم کاری برای آلیاژهای ۶۳/۳۷ حدود 50circ C است.
3. 3. ایمنی فردی: همیشه از عینک ایمنی برای محافظت از چشم‌ها در برابر پرتاب شدن قطعات یا قلع استفاده کنید.
4. 4. استفاده از پایه هویه: هویه داغ را فقط بر روی پایه مخصوص خود قرار دهید تا از سوختگی یا آسیب به میز کار جلوگیری شود.
5. 5. جریان الکتریسیته ساکن (ESD): در کار با قطعات الکترونیکی حساس، استفاده از ابزارهای آنتی استاتیک مانند مچ‌بند ESD و کفپوش‌های آنتی استاتیک برای جلوگیری از آسیب به تراشه‌ها حیاتی است.

با رعایت این نکات، شما می‌توانید با بالاترین کیفیت و ایمنی، فرآیند مونتاژ و تعمیر را انجام دهید. برای خرید لوازم لحیم کاری به صورت تک و عمده با قیمت مناسب، ما در جوش و برش مقدم آماده ارائه مشاوره و خدمت‌رسانی به شما هستیم.